Als leek moet je er misschien niet aan denken. Dat sommige onderdelen van het vliegtuig of de auto waar je in zit, met lijm aan elkaar zijn gemaakt. Maar dat gevoel is niet terecht, legt Knottnerus uit.
Sinds zes jaar is de Lijmacademie gevestigd op de Smart Industry campus Gate2 in Rijen, met ondersteuning van Midpoint Brabant. Vanaf die plek verzorgt Arnold Knottnerus opleidingen over lijmverbindingen, doet hij onderzoek en zet hij zich in voor certificering van productieprocessen waarbij lijm wordt gebruikt. Waarom is dat nodig? En hoe is het de Lijmacademie de afgelopen jaren vergaan?
"“Lijm is voor veel materialen net zo’n goede verbinder als bijvoorbeeld lassen.” "
Succesformule
In het laboratorium van de Lijmacademie – op de begane grond van Gate2 – laat hij de kern van zijn bedrijf zien. Een ruimte vol met werkbanken, ovens, trekbanken, een afgesloten bak met UV-licht – een soort extreme variant van een zonnebank. In één van de ovens ligt een onderdeel van een laadpaal, voor elektrische auto’s. Het bestaat uit twee onderdelen – plastic op plastic – die aan elkaar zijn vastgelijmd. “Hier testen we wat het effect is van veroudering op de lijmverbinding. Met deze oven zetten we dat als het ware in scène. Zo zie je hoe lang zo’n verbinding meegaat, en of dat een wenselijke termijn is voor de fabrikant.”
Met de trekbanken testen onderzoekers en deelnemers aan de opleidingen van de Lijmacademie hoeveel druk een lijmverbinding aan kan, in de UV-bak wordt het effect van zonlicht gemeten. Maar ook andere omstandigheden, zoals zout water of zilte lucht, worden op allerlei soorten lijmverbindingen uitgeprobeerd.
"“Bedrijven komen vaak bij ons terecht met een vraag. Een onderdeel blijft niet plakken: hoe kan dat? Of: welke soort verlijming werkt het best bij deze verbinding? Dat onderzoeken we hier.”"
De inrichting van dit laboratorium – herinnert Arnold zich – was een belangrijke aanleiding voor de Lijmacademie om zich op Gate2 te vestigen. Na wat omzwervingen kwam hij hier terecht – zo’n lab, inclusief dure apparatuur en specifieke afzuiging – bekostig je namelijk niet één, twee, drie. “Ik kwam met Pierre van Kleef in contact. Wat ik met de Lijmacademie voor ogen had bleek toen heel goed te passen bij zijn visie voor Gate2”, vertelt Knottnerus. Vanuit zijn rol bij Midpoint Brabant faciliteerde Pierre en stelde hij budget beschikbaar. “Hij heeft me de inrichting van het laboratorium toen volledig toevertrouwd, ik kreeg alle vrijheid. Daardoor sluit het lab nu naadloos aan bij wat we in de praktijk nodig hebben. Alle apparaten die je hier ziet”, zegt hij, terwijl hij om zich heen wijst, “worden stuk voor stuk intensief gebruikt.”
Certificering
Het lastige aan verlijmen is dat je – als twee onderdelen eenmaal aan elkaar zitten – niet meer kunt zien of de verbinding kwalitatief goed is. Daarvoor zou je de onderdelen van elkaar moeten halen. En dat is natuurlijk juist niet de bedoeling. Op de één of andere manier moet je dus van tevoren kunnen voorspellen dat wat je aflevert, van de gewenste kwaliteit is. “Als je dat zeker weet, dan kun je je proces certificeren. En voor certificering is het belangrijk dat er controlemomenten zijn in alle stappen van je productieproces. Daarbij is opleiding van personeel een onmisbaar onderdeel.”
De Lijmacademie biedt die opleidingen. En wel voor alle lagen binnen een bedrijf: van een specialistisch engineer die ontwerpen maakt tot en met mensen op de werkvloer die het productieproces uitvoeren. Opleidingen vinden gepland plaats bij Gate2, of op verzoek bij een bedrijf.
"“Belangrijk aan de opleidingen - met het oog op certificering - is dat je met alle lijmsoorten en -verbindingen om kunt gaan. Van heel grove, dikke lijmsoorten tot aan heel fijne soorten voor kleine onderdelen”, legt Arnold uit."
Dat zorgt vaak voor een mooie diverse trainingsgroep. “Dan zit er bijvoorbeeld een stevige, bonkige kerel van een bedrijf dat treinen bouwt naast een kleine dame die minuscule onderdelen in gehoorapparaten verwerkt.” In het begin is dat vak wel even aftasten, weet hij. “Maar uiteindelijk is de interactie goed en leren deelnemers ook van elkaar. Juist door dat verschil in achtergronden.” De Lijmacademie is opleidingspartner van het gerenommeerde Fraunhofer IFAM in Duitsland, en de opleiding zorgt voor internationale certificering. Dus stel dat een treinbouwer die hier is opgeleid naar Amerika vertrekt, dan is zijn certificering daar óók geldig. Trots: “En dat we dat hier kunnen bieden is best wel uniek.”
Potentie van lijmen
In de afgelopen zes jaar is de Lijmacademie flink gegroeid. In totaal leidde Arnold vanuit de campus in Rijen al meer dan honderd lijmspecialisten op, en bijna tweehonderd lijmvakmannen. Hoe ziet hij de ontwikkeling van de Lijmacademie in de toekomst voor zich?
"“Ik hoop dat we dan als onderzoeksinstituut worden erkend op een vergelijkbaar niveau als bijvoorbeeld TNO”, begint hij."
Het doen van onderzoek naar lijmverbindingen is – mede dankzij het geavanceerde laboratorium – naast het opleiden een belangrijke focus van de Lijmacademie. Daarnaast hoopt hij dat de potentie van lijmen door de industrie de komende jaren nog beter wordt erkend. “Zeker voor het verbinden van kunststoffen is lijmen heel goed geschikt.” Het is nu vaak nog duwen, vertelt hij, om bedrijven ervan te overtuigen dat lijm de oplossing kan zijn.
"“Als het aan mij ligt wordt er in de toekomst nog veel vaker gelijmd. Minimaal zo vaak als dat er nu gelast wordt. Het liefst nog vaker. Met lijm is ontzettend veel mogelijk.”"
